Trung tâm Bảo vệ Quyền tác giả âm nhạc Việt Nam vô cùng thương tiếc báo tin tới các nhạc sĩ và bạn yêu nhạc: Nghệ sĩ Tường Vi đã rời cõi tạm ở tuổi 86. Trung tâm xin được gửi lời chia buồn sâu sắc tới gia đình nghệ sĩ và mong bà nhẹ bước phiêu du nơi miền cực lạc.
Nghệ sĩ Nhân dân Tường Vi - giọng hát đã gắn liền với những tác phẩm đi cùng năm tháng như: "Cô gái vót chông", "Tiếng đàn Ta Lư"... đồng thời là tác giả của hàng loạt ca khúc nổi tiếng: "Phi đội ta xuất kích", "Quê hương anh là biển cả", "Đời cho em những nốt nhạc vui", "Ước mơ của bé là hòa bình"... đã qua đời ở tuổi 86.
Nhạc sĩ Đức Trịnh, Chủ tịch Hội Nhạc sĩ Việt Nam thông tin với báo Vnexpress.net cho biết: " Con trai nghệ sĩ Nhân dân Tưởng Vi báo tin bà qua đời hôm 11/5. Lễ viếng diễn ra vào 7h ngày 14/5 tại Nhà Tang lễ Bệnh viện Quân Y 17, số 3 Nguyễn Phi Khanh, thành phố Đà Nẵng. Lễ truy điệu lúc 12h cùng ngày, linh cữu được an táng tại Nghĩa trang Quân khu V".
Nghệ sĩ Nhân dân Tường Vi (1938-2024). Ảnh: Fanpage nghệ sĩ Tường Vi
Nhạc sĩ Đức Trịnh cho biết thêm: "Nghệ sĩ Nhân dân Tường Vi là một giọng ca kinh điển của dòng âm nhạc Cách mạng, bậc thầy về thanh nhạc. Những bài hát như Cô gái vót chông, Nổi lửa lên em, Tiếng đàn Ta Lư, do bà thể hiện, nhiều ca sĩ sau này khó bì kịp. Điều tôi ngưỡng mộ nhất ở nghệ sĩ là tấm lòng và tình yêu dành cho âm nhạc, khi bà đã mở các lớp dạy nhạc dành cho trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, cũng như sáng tác nhiều ca khúc trong đó có những sáng tác được đưa vào giảng dạy ".
Nghệ sĩ Nhân dân Tường Vi sinh năm 1938 tại Tam Kỳ, Quảng Nam. Từ nhỏ, bà đã bộc lộ năng khiếu và đam mê ca hát. Năm 16 tuổi, sau cú sốc bà ngoại mất vì bom đạn, bà xin nhập ngũ rồi trở thành y tá tại Viện Quân y 108 để được chữa trị cho các chiến sĩ.
Năm 1956, bà chuyển sang Đoàn Ca múa Tổng cục chính trị và bắt đầu học thanh nhạc và sớm khẳng định được giọng nữ cao, vang, âm sắc vút cao, sáng như tiếng hát của chim hoạ mi. Bà tốt nghiệp khoa Thanh nhạc của Nhạc viện Hà Nội (nay là Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam) năm 1967. Năm 1974, bà theo học tiếp tại Nhạc viện Sofia, Bulgaria. Những năm chiến tranh, Tường Vi theo Đoàn văn công đi biểu diễn nhiều nơi trên các chiến trường. Bà thu âm nhiều ca khúc nổi tiếng như: Tiếng đàn Ta Lư, Cô gái vót chông, Em là hoa Pơ Lang, Người con gái sông La. Trong đó, ca khúc Cô gái vót chông (Hoàng Hiệp) ghi dấu tên tuổi bà, như một bản thu âm chuẩn mực được nhiều giảng viên và học sinh lấy đó làm thước đo trong giảng dạy và biểu diễn bởi kỹ thuật trong biểu diễn với sắc thái staccato và giọng head voice (giọng óc) giả thanh tạo tiếng chim hót của nghệ sĩ Nhân dân Tường Vi là một sự sáng tạo độc đáo.
Là nghệ sĩ sở hữu giọng nữ cao màu sắc trữ tình (lirico coloratura soprano) - một loại giọng xuất hiện không nhiều tại Việt Nam, khác với nhiều giọng nữ hát dòng nhạc cách mạng là nữ cao trữ tình (lirico soprano). Với âm vực rộng, linh hoạt, bà có thể hát với tốc độ nhanh, lên những nốt cao vút ngoài quãng giọng nữ thông thường.
Những năm tháng sau này (1992), khi tuổi đã cao không còn đứng trên sân khấu biểu diễn, bà mở lớp dạy nhạc cho trẻ em có hoàn cảnh khó khăn rồi thành lập Trung tâm Nghệ thuật tình thương với mục đích nuôi dưỡng và đào tạo nghệ thuật cho trẻ em bị khuyết tật, mồ côi. Trung tâm từng được Đại tướng Võ Nguyên Giáp ghé thăm khi ông còn sống.
Cùng với nghệ thuật biểu diễn và giảng dạy, nghệ sĩ Nhân dân Tường Vi còn sáng tác các ca khúc và nhiều tác phẩm của bà đã ghi dấu ấn trong lòng công chúng như: Phi đội ta xuất kích, Quê hương anh là biển cả, Em lắng nghe tiếng đời, Đời cho em những nốt nhạc vui, Trái tim ơi đừng buồn, Ước mơ của bé là hòa bình.
Với những đóng góp cho sự nghiệp âm nhạc nước nhà, nghệ sĩ Tường Vi được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú vào năm 1984 và Nghệ sĩ Nhân dân vào năm 1993. Bà cũng vinh dự là nghệ sĩ hiếm hoi được ghi tên trong Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam, xuất bản năm 1996.
Do tuổi cao, sức khoẻ yếu, nghệ sĩ Tường Vi đã rời cõi tạm, để lại bao tiếc nuối cho gia đình, người thân và bạn yêu nhạc trong và ngoài nước.
Trên trang cá nhân, từ Mỹ, ca sĩ Ngọc Anh (Tam ca 3A) đăng ảnh tưởng nhớ bà với những dòng chữ đày xúc động: "Con tạm biệt mẹ thân yêu. Cảm ơn mẹ đã luôn nhớ thương con và cháu nội. Chúng con không thể về kịp chia tay mẹ, nhưng chúng con sẽ về thăm viếng thường xuyên như con vẫn luôn thăm mẹ những tháng ngày qua. Thương mẹ vô cùng"...
Tác phẩm âm nhạc đi tìm tên tác giả
