Nhạc sĩ Lê Hàm - tác giả của Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật năm 2022 vừa qua đời tối 18/9 tại TP Vinh, Nghệ An, hưởng thọ 90 tuổi.
Nhạc sĩ Lê Hàm sinh năm 1934, quê xã Diễn Hồng, Diễn Châu, Nghệ An. Ông tốt nghiệp Khoa Sáng tác Nhạc viện Hà Nội (Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam). Năm 1948, ông là học sinh trường Thiếu sinh quân Liên khu IV. Năm 1951, ông vào Văn công Quân đội Liên khu IV. Năm 1954, chuyển về Phòng Văn hóa Liên khu IV. Năm 1956, ông đi học Khoa Sáng tác trường Âm nhạc Việt Nam, sau đó về phụ trách Âm nhạc Đặc khu Giới tuyến Vĩnh Linh.
Nhạc sĩ Lê Hàm từng giữ các chức vụ: Trưởng đoàn Chỉ đạo Nghệ thuật Đoàn Văn công Nghệ Tĩnh, Giám đốc Nhà Văn hóa Lao động, Phó tổng thư ký Hội Văn nghệ dân gian Nghệ An, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Nghệ An. Ông là Hội viên Ban Âm nhạc và Múa Hội Liên hiệp VHNT Nghệ An; Hội viên Hội Nhạc sĩ Việt Nam, Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam, Hội Tâm lý Giáo dục học Việt Nam.
Trong gia tài của mình, nhạc sĩ Lê Hàm đã sưu tầm, nghiên cứu, góp phần bảo tồn khoảng 200 làn điệu dân ca, bao gồm: hò, vè, ví, giặm… Bằng vốn hiểu biết sâu rộng, ông đã tìm ra nguồn gốc, đặc trưng âm nhạc của nhiều làn điệu âm nhạc dân gian. Những nghiên cứu này được tập hợp trong cuốn “Âm nhạc dân gian xứ Nghệ” (NXB Nghệ An, năm 2000) cùng 2 tác giả Hoàng Thọ và Thanh Lưu do nhạc sĩ Lê Hàm làm chủ biên. Ngoài ra, ông còn là tác giả của bộ sách 3 tập, “Dân ca Nghệ Tĩnh” (Sở VHTT, Hội Văn nghệ Hà Tĩnh xuất bản, 1970).
Trong lĩnh vực sáng tác, nhạc sĩ Lê Hàm có nhiều ca khúc nổi tiếng: “Tiếng hát đêm trăng” (1956); “Gái sông La”; “Vinh thành phố bình minh” (1979); “Người mẹ làng Sen” (1990)… được nhiều người yêu thích.
Ông từng đạt giải A, Giải thưởng VHNT Nguyễn Du cho tác phẩm “Vinh thành phố bình minh”; Giải VHNT Hồ Xuân Hương cho tác phẩm “Người mẹ làng Sen”; Giải Khuyến khích Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam; Giải thưởng về công trình nghiên cứu dân ca Nghệ Tĩnh của Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam năm 1965, Giải thưởng Hồ Xuân Hương năm 1997, Giải thưởng Văn học - Nghệ thuật Nguyễn Du; Giải thưởng Hội Nhạc sĩ Việt Nam năm 1999…
Không những thế, ông còn được tặng thưởng Huân chương Kháng chiến chống Pháp hạng Ba, Huân chương Kháng chiến chống Mỹ cứu nước hạng Nhất, Huy chương “Vì sự nghiệp Văn học – Nghệ thuật”, Huy chương Chiến sĩ văn hóa…
Với những đóng góp của ông cho nền Văn học Nghệ thuật nước nhà, năm 2022, nhạc sĩ Lê Hàm vinh dự được nhận Giải thưởng Nhà nước về VHNT với chùm 3 tác phẩm âm nhạc: “Người mẹ Làng Sen”, “Gái sông La”, “Việt Nam trong trái tim ta”.
Với người Nghệ, sự ra đi của nhạc sĩ Lê Hàm để lại một khoảng trống không nhỏ trong lĩnh vực VHNT; để lại niềm thương tiếc đối với bạn bè, đồng nghiệp và học trò của ông trong giới âm nhạc và cả công chúng.
Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam xin gửi lời chia buồn sâu sắc tới gia đình nhạc sĩ Lê Hàm và cũng xin thông báo với các thành viên của Trung tâm: Lễ viếng và lễ an táng nhạc sĩ Lê Hàm sẽ được cử hành từ ngày 19/9/2024 tại nhà riêng: số nhà 34, đường A1, khối 7, phường Trường Thi, thành phố Vinh.
Xin vĩnh biệt Nhạc sĩ Lê Hàm. Cầu mong ông an yên ở cõi về!
Tác phẩm âm nhạc đi tìm tên tác giả
